حماد بن اسحاق موصلی ارجانیحماد بن اسحاق بن ابراهیم بن ماهان موصلی تمیمی بغدادی ارجانی بارد (م حدود ۲۲۰ هـ)، از ادیبان و روایتگران در قرن سوم هجری قمری بود و در این زمینه کتاب‌هایی نوشته است. ۱ - معرفی اجمالیحماد بن اسحاق بن ابراهیم بن ماهان موصلی تمیمی بغدادی ارجانی بارد، ابن‌ندیم می‌نویسد: وی فردی ادیب و روایتگر بود و با پدرش اسحاق در مشایخ حدیث مشارکت داشت. از افرادی چون ابی‌عبیده و اصمعی روایت کرده، ولی بیشتر علوم را از پدرش فرا گرفت و کتاب الاغانی را نیز از او آموخت. محمد بن ابی‌الازهر و عبدالله بن مالک که هر دو از علمای نحو بودند، از وی روایت کرده‌اند. [۲]
خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۱۵۹.
۲ - آثارحماد کتاب‌های زیادی در ادبیات تالیف کرد که در منابع نام تعدادی از آنها آمده است: کتاب الاشریه (الاشربه)، کتاب اخبار الحطیئه، کتاب اخبار عبیدالله بن قیس الرقیات، کتاب اخبار عروة بن اذینه، کتاب اخبار ذی الرمه، کتاب اخبار الندامی، کتاب مختار غناء ابراهیم (مراد از ابراهیم جدش ابراهیم موصلی است) و کتاب اخبار رؤبة بن العجاج. ۳ - تاریخ وفاتحماد موصلی در حدود ۲۲۰ هـ درگذشت. ۴ - مطالعه بیشتربرای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود. [۶]
سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۸۸.
[۷]
سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۳۱.
[۸]
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۶، ص۸۰۷۲.
۵ - پانویس
۶ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۹۵، برگرفته از مقاله «حماد بن اسحاق موصلی ارجانی». |